Νίκος Γράψας - Αλατσατιανέ μου αγέρα

ΝΙΚΟΣ ΓΡΑΨΑΣ
ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ
Γεννήθηκε στο νησί Λευκάδα το 1957. Στο οικογενειακό περιβάλλον έμαθε τα πρώτα δημοτικά τραγούδια.

Η εσωτερική μετανάστευση φέρνει την οικογένεια του στο νομό Αττικής. Οι σπουδές τον φέρνουν αργότερα στην Αθήνα σ’ένα αστικό περιβάλλον. Από τα μαθητικά χρόνια εμφανίζεται μπροστά σε κοινό παίζοντας ροκ μπαλάντες και δικά του τραγούδια. Πρώτο όργανο η κιθάρα, διαδεδομένο και αγαπητό στη νεολαία της δεκαετίας του '70 στην Αθήνα. Μετά το Λύκειο έρχεται σε επαφή με το ρεμπέτικο τραγούδι. Καταπιάνεται με το τρίχορδο μπουζούκι. Τα κοινά στοιχεία του μπλουζ και του ρεμπέτικου, όπως ο αυτοσχεδιασμός, η ρυθμική αλλά μελαγχολική τους διάθεση και η 'ομάδα' που απαιτείται για την ερμηνεία τους, ενθουσιάζουν και επηρεάζουν το Νίκο Γράψα.
Αρχίζει σπουδές στο Εθνικό Ωδείο, όμως το ενδιαφέρον του είναι αλλού: στις λαϊκές μουσικές, στη χαρά του αυτοσχεδιασμού και της πολυρυθμίας , της Βαλκανικής και Ανατολικής μουσικής. Ψάχνει στο παρελθόν. Ταξιδεύει στη Μ.Ασία, στη Σμύρνη, στην Καππαδοκία, στη Μ.Ανατολή, στα Βαλκάνια. Ανακαλύπτει τον ταμπουρά, όχι μόνο στις παλιές γκραβούρες αλλά και στα εργαστήρια της Ανατολής. Ασχολείται με τους τρίχορδους ταμπουράδες, το λαούτο και το ούτι.
Μελετά τη μουσική των λαών της Ανατ. Μεσογείου, συλλέγει τραγούδια από τα ελληνικά νησιά, μελετάει τις παλιές μουσικές καταγραφές της Ακαδημίας Αθηνών, ακούει με προσοχή τα διάφορα ιδιώματα των ελληνικών επαρχιών.
Ως μουσικός συνεργάστηκε με πολλές ορχήστρες και συνθέτες (Μ. Χατζιδάκης, Γ. Μαρκόπουλος, Δ. Σαββόπουλος, Χρ. Χαλαρής κ.α.).
Δημιουργούν με τον Χρ. Τσιαμούλη το συγκρότημα 'Δυνάμεις του Αιγαίου', όπου για πρώτη φορά ακούγονται στην ελληνική δισκογραφία όργανα όπως ο ταμπουρά, το νέι αλλά και το λαούτο, το ούτι, το κανονάκι σ’έναν καινούριο ρόλο έξω από τα τοπικά ιδιώματα.
Τελειώνει τις σπουδές της φούγκας και της ενορχήστρωσης με τον Δ. Δραγατάκη. Αρχίζει μαθήματα βυζαντινής μουσικής και μελετάει το μουσικό σύστημα των Τούρκων και των Αράβων. Γράφει τραγούδια.
Οι 'Δυνάμεις του Αιγαίου' κυκλοφορούν τρεις συλλογές τραγουδιών:

1. Δυνάμεις του Αιγαίου (LYRA)

2. Ήχος Β' (ΕΜΙ)

3. Ανατολικό παράθυρο (ΣΕΙΡΙΟΣ)
Επόμενο συγκρότημα το ΆΒΑΤΟΝ', σύμπραξη ανατολικής και δυτικής μουσικής σε ποίηση Σαπφούς. Κυκλοφορούν ένα δίσκο στο ΣΕΙΡΙΟ του Μ. Χατζιδάκη.
Συνεχίζει δημιουργώντας τη μουσική ομάδα 'ΠΑΡΑΛΟΣ' με την οποία κυκλοφορεί δύο συλλογές τραγουδιών:

1. 'Στα βουνά της Αρκαδίας' με τραγούδια που συλλέγει επί τόπου και ηχογραφούνται σε συναυλία που δίνει στην Αθήνα (Μουσείο Ελληνικών λαϊκών οργάνων).

2. Όι γυναίκες της πίκρας' με προσωπικές συνθέσεις στο ύφος της Ανατολικής μουσικής.
Στη συνέχεια συγκεντρώνει και ηχογραφεί σε δύο διπλά CD τραγούδια και σκοπούς της Άσπρης Θάλασσας, του Αιγαίου με ερμηνείες που ξεφεύγουν από το μουσειακό στυλ και το φολκ λορ. Ο ίδιος πιστεύει πως περνάμε μία μεταβατική περίοδο από την τοπική παραδοσιακή σε μια “μεταπαραδοσιακή” μουσική όπου τα τραγούδια ξεφεύγοντας από το κοινωνικό και μυθολογικό - θρησκευτικό τους πλαίσιο έχουν κλασσικοποιηθεί και λειτουργούν πλέον σαν στοιχεία μουσικής γνώσης και εμπειρίας ώστε να προκύπτουν από τους νεότερους λαϊκούς συνθέτες των μεγαλουπόλεων καινούρια τραγούδια που συγκεντρώνουν στοιχεία από τα διάφορα τοπικά μουσικά ιδιώματα.
Συνεργάζεται στην παραγωγή μιας μουσικής συναυλίας και στην ηχογράφηση της με ανέκδοτα αρβανίτικα τραγούδια της Αττικής και της Καλαβρίας, έχοντας τη μουσική επιμέλεια.
Τίτλος του έργου: 'Το τριαντάφυλλο του βράχου' (ΕΥΙΙΑ)(τραγούδι: Δόμνα Σαμίου, Θ. Μωράΐτης, Α. Μάνου).
Κάνει την ενορχήστρωση και τη μουσική παραγωγή του έργου του κρητικού συγκροτήματος 'Νεάρχου Παράπλους' , 'Τραγούδια που έφερε ο Νοτιάς' (LYRA).
Με τον βιολιστή Γιάννη Ζευγόλη ηχογραφούν για λογαριασμό των Ναξιακών συλλόγων, τραγούδια και σκοπούς της Νάξου.
Το 1997 κυκλοφορεί το έργο του 'Μικροί έρωτες στη Λυπημένη πόλη' (LYRA) με προσωπικά τραγούδια σε ένα συγκερασμό ανατολικών και δυτικών μουσικών στοιχείων.
Έχει παρουσιαστεί σε πάμπολλες συναυλίες σε όλη την Ελλάδα, στην Αμερική και σε πολλά ευρωπαϊκά φεστιβάλ Μεσογειακής μουσικής.
Συνεργάζεται επίσης με το συγκρότημα 'Τρίχορδον' παίζοντας ταμπουρά και λαούτο με τους πιο καταξιωμένους σολίστ του τρίχορδου μπουζουκιού της μεταπολεμικής περιόδου.
Συνεργάζεται με το Ανοιχτό Πανεπιστήμιο (Ε.Α.Π.) στη συγγραφή βιβλίου για την ελληνική μουσική, στο τμήμα Ελληνικού Πολιτισμού.
Διδάσκει ελληνικά, λαϊκά νυκτά όργανα και είναι επικεφαλής του τομέα ελληνικής παραδοσιακής μουσικής στο δημόσιο Μουσικό σχολείο Δ. Αττικής, στο Εθνικό Ωδείο και στο Ωδείο KODALY.